Bi us tou Huus...

Lutter Birse…

01.06.2025/KW 23 – Lutter Birse…  

Jeds Johr, fräuher immer up Himmelfohrt, is in Lutten Karms – dei Lutter Birse! Worüm dat Birse heit? Wenn ick et uck all öfters vertelld häbb – et sünd immer noch wekke, dei fraogt, worüm dat so heit.
Et giff väle G’schichten – hier sünd einige ut miene Platt(en)kiste…

Birsen sägg man tou schnell loopen. Dat sä man immer, wenn Deierte wie Kaihe uppe Weide dat Malle harn un rümmerenn‘n. Dortou  disse G´schichte:
Fräuher har man in Aite un Lutten tousaome ein „Himmel“. Ünner denn wüdd bi Prozessionen dat Allerhilligste draogen. Touers wörn dei Aiter dran. Wenn dei d‘ mit dör, woller bi dei Karken ankaom’n wörn, haolen dei Lutter denn Himmel aff. Weil dei Tied knapp wör, güng dat binnendör, dör dei Weiden nao Lutten raower. Un weil dor dei Kaihe ut Aowiesigkeit mitrennen, also birsen, schnackt man sietdem van dei Lutter Birse…

Un dat Birsen kreegen Kerls uck up Karms, wenn se sick toulange an denn Schluckbuddel fastehollen harn. Dortou disse G’schichte:
Dei Birse füng domaols all nao dei Karktied an. Beste Gelägenheit för‘ne Hogamtstour. So wör‘t uck bi Harms Hinnerk.  Leider wör‘t laote worn. Dei eiersden köm‘n all tou Nömmdaogsandacht.
Dor wull sick Hinnerk aower nich seihn laoten. Wenn siene Naoberske, dei wiese Ziskao, üm dor taokeln sehg, wüssen‘t morgen aal Lüe. Also güng dat binnendör, dör dei Weiden.
Sinnig kladderde hei dör dei Takkeldräöhte, dormit blots nich sien Anzug kaputt güng. Wo hei aower nich an dacht har, in dei Weide an ehrn Huuse har sien Naober gistern dei Jungbullen rinlaoten. As hei dor achter köm, wör‘t all tou laote. Mitten inne Weide bleew üm nur noch dei Flucht nao vörne. Hei wüss sülwes nich, dat hei so schnell birsen kunn. Aower dei Angst vör dei wilden Deierte, mott üm jo wull dräben häbb‘n.
Un so köm hei hechbalgen bi Huus an. Siene Liese keek üm gans verbeistert an un mennde: „Wat häss du denn? Häss wull maol woller  touväl saopen un moss nödig ute Büx..“ Hinnerk aower keek ehr gans sklüe an un mennde: „Machs wull recht häbb‘n, aower ick glöw – dat is all toulaote..!“

Uck dat noch: Dei Naoberske har üm doch renn‘n seihn un vertellde aowerall, hei kunn noch bäter birsen as ehre Kaihe..!

(Platt – ick verkloor di dat: Malle Aowiesigkeit=Übermut; Schluckbuddel=Schnapsflasche; Aite=Oythe; Hogamtstour=verkappte Sauftour; binnendör=querfeldein; Takkeldräöhte=Stacheldraht; verbeistert=verwirrt; hechbalgen=außer Atem;)

Bi us tou Huus...

25.05.2025

Dei Richter fraogt Harms: „Ick will jetzt endlich wäten, wi old sei sünd. Wann häbbt gi Geburtsdag?“ „Worüm schall ick dat säggen“, sägg Harms, „gi dout mi doch nix schenken…“

Bi us tou Huus...

dei Ehebruch…

18.05.2025/KW 21 – dei Ehebruch…

Die lüttke Fränzi har bi dei Schoule dat Wort Ehebruch hört. Wat dat dann wull is, dachde hei. Dat schall man uck bichten mäöten, so har hei wieter hört.

Dat wull hei nu genauer wäten. Hei suusde hen nao siene Mouder un frög nao. „Mein Gott Junge“, sä dei, „wo häss dat dann hört?“  „Jao, najao – dat weit ick uck nich mehr – aower wat is dat dann äöwerhaupt?“ „Jao, dat weit ick nich“, mennde siene Mouder, „dor fraog usen Papp`n man nao.“

Fränzi hen nao’n Vaoder. „Papp’n, wat is Ehebruch?“ Dei har buld sien Präumken d’bi verschlaoken, wüss eiers gornich, wat hei säggen schull, tückschullerde ’n poormaol un stäöterde dunn:  „Dat – dat weit ick nich so genau. Sowat dou ick uck nich – ick meen, sowat kenn ick nich –  och Gott Jung,  fraog doch leiwer use Mamme, dei weit doch sowieso aals bäter!“

„Dat stimmt aower nich“, mende Fränzi dorup, „ick häff Mamm‘ all fraogt, dei wüss dat nich. Ick mott dat aower wäten, wenn mi eis einer fraogt – villich morgen all dei Köster inne Schoule?!“

„Du olle Drinnspeiter“, sä Meyers Pappe dunn, „dat is doch dumm Tüg, wat du aal wäten wullt. Ehebruch, Ehebruch – dat is“ -un hei jaogde sien Präumken hen un her- „wenn man, wenn du inne Böxen maoks. Un nu treck aff, ick mott wat doun…“

Na ja, Fränzi wör för’t eiersde toufräe un trullde af. Aower dunn bi dei nächs’n Bichte köm dat dicke (off sägget man bäter, dat dünne!) Enne! As Fränzi siene Leipkeiten uptellde, sä hei touless: „Un dann habe ich zweimal Ehebruch getan…“

Pastor schlök eiers. Nu kennde hei’n Fränzi aower gout un frög liese trügge: „ Sägg mi Fränzi, wie häss du dat denn maokt..?“ –

Fränzi gans bedreuwt: „Dünne, Herr Pastor – gans dünne!“

Tückschullern = Achselzucken; Präumken = Kautabak; Köster = Lehrer; Drinspeiter = drinsen/betteln; Böxen = Hose; trullde = trollen Leipkeiten = kleine Sünden

Bi us tou Huus...

Evangelsch off Katholsch….

11.05.2025/KW 20 – Evangelsch off Katholsch…

Miene Süster har, wi fräuher aal Wichter, ein Poesiealbum. Kenn gi bestimmt. Dat har sei uck use Naoberschke, eine -wi säen immer Flüchtlingsfrou- mitgäben. Dei schull dor uck wat rinschrieben. Har sei uck daon, aower mit dütsche Schrift (Sütterlin)…

Dat wör wat. Wi Kinner seeten dor aal üm dat Bouk ümtou un raoen, wi dat wull heiten kunn. Kiener wüss et.  Bloß ick, dei Jüngste, mök touless denn gansen  Schlauen: „Dat käönt gi aal nich läsen“, mennde ick, „dei hätt evangelsch schräben..!“

Dat strenge Uteinännerhollen van Evangelsch un Katholsch wüdd fräuher faoken aowerdräben. Besünners bi us Kinner köm dat verdraiht an. Dat güng all inne Schoule los. Dor harn dei Evangelen extrao för sick ein Lokus. Wat dor aal för’ne Schnackereien bi rutköm – wick leiwer nich vertelln!

Off dat: Wi harn eine Wischke, dei nur at Behölp inrickt wör. Näbenan uck. Lünks van us hörde dei ein evangelschen Buur, rechts van us ein katholschen. Andauernd bröken dei Bücke (Jungkühe) ut – immer in use Wischke..
Bi´t ut´nänner drieben schüllen dei Buurn dann los: „Dei olle katholsche Buck hätt dei Schuld!“ Un van änner Siet köm fors trügge: „Dat is dei Leipe, haun doch ein‘n, denn Evangelschen..!“ usw…

In ännert Dörp wör dat noch verdraihter. Dor wulln dei evangelsche Buurn ehre Mölk nich mehr an dei Katholschen läwern un holln sick deswägen ehre eigene Molkerei. Leipe Tungen häbbt vertellt, dat har nich mehr gaohn, ehre Melk bi dei Katholschen  wör dauernd suur worn…
Ümgekehrt schall et mit denn Strom tougaohn wän. Denn evangelschen Strom geew et blots, wenn… – ick kann dat aal nich glöben. Dor giff et soväl G’schichten van.

Inne Maitied güngen wi Kinner immer in Holde un basteln us ut frisch wossende fingerdicke Holttwiege Fleitpiepen. Dat wör besünneret Holt un dortou hörde besünneret Geschick.

Ick weit noch, as ick ein´n van mien eiersden Fleitpiepen nich tougange kreeg. Mien Brouer wull mi hölpen un frög: „Wo  häss du denn Stock dann her?“ Ick wiesde hen, wo ick denn weghaolt har.
.„Haha“, sä hei gans klouk: „Dat gaiht uck nich, dei kann‘t gornich doun. Du häss denn ut dat verkehrte Holt maokt. Dei dait et bi us nich, dei Fleitpiepen is evangelsch..!“ 

Bi us tou Huus...

Toun Maidag…

BJ-Melodie: Der Mai ist gekommen…

Nu is woller Maidag – wo alles greunt so fein, un uck all dei Bloumen – fangt woller an tou blaihn.
Vergät‘ drüm dien Sörgen – un alles wat di kellt, gaoh rut un bekiek disse wunnerschöne Welt..!

Hier giff et Natur – ünnert grote Himmelstelt, hier is uck kien Hektik – un Striet üm all dat Geld.
Hier singt nur dei Väöögel – un wi singt all dor mit, kaom rut un frait jou – midde schöne Maientied ..!

Leiw Vaoder, leiw Mouder – för jou gilt uck dit Lied, dann denkt wi tourück an – us schöne Kinnertied.
Wat häbbt gi in Läben – so alles för us daon, ick weit, use Hergott – dei giff jou einst denn Lohn..!

Der Mai ist gekommen, vandaoge willt wi fiern, un singt disset Liedchen, mit immer väl Pläsier.
Up Hoch un  up Platt un  för gro ot un för klein, för all schinnt dei Sünne, un alle laot sick frain..!

Bi us tou Huus...

27.04..2025

Lösung aus KW 15 – Fastentied-Rätsel

16 Bonchen sünd aowerbläben. Aale häbbse ein Drüttel affnaohmen. Dor bliewt also twei Drüttel.
Ein Drüttel toubi  (+ 8) = 24. Dat sünd dann woller twei Drüttel. För drei kummp dann hiervan woller ein Drüttel (+ 1/3 = 12) toubi = 36. So gaiht’t wieter: 36 + ein Drüttel (+18) sünd dann drei Drüttel un dei Anfang = 54! Aals verstaohn?

Bi us tou Huus...

Dei Osterhaose…

20.04..2025/KW 17  – Die Osterhaose – wer is dat?     

Miene schönste G´schichte! Worüm? Weil ick dor jedet Johr an Ostern d‘ran denken mott, wi ick denn Osterhaosen uppe Schliche kaomen bin. Ick kann mi noch genau dor dran erinnern wi dat bi us wör…
Dat Nest baun wi jedsjohr an dei glieken Stäe. Dat wör an denn ollen Beerboom. Dor harn wi dei Fiezebohnenstangen van dat olle Johr anstellt, un dor ünner uppe Eern baun wi dat Nest.
Bi us wass ick dei Jüngste un glöwde noch so bäten an denn Osterhaosen… Miene Bräuers gniffeln dor immer aower. „Is doch use Opa“, hörde ick maol dor ut.  
Use Opa, so‘n Blödsinn, dachde ick touers, doch..? Ick löp nao üm hen un keek üm so vanne Siete an. Ja – kann dat denn wücklich wän? Jao – grote Ohrn har hei jo, aower dat kann doch nich…
Ick dachde mi, dat krigg ick rut. Ostermorgen leeg ick up Luur. Richtig un gout, Opa köm dor an un mök sick an’t Nest tou kraomen. Ick schnell weg un naoher woller hen – dor leegen dei Eier drin.. Also doch Opa..!
Ostersönndag güngen wi alltied mit Oma un Opa nao dei Kinnermisse. Use Naoberjungs uck. Dei kreegen dann van ehrn Opa noch extrao wat. Dei güng mit ehr nao dei Misse in´n Häökerlaoden, domaols harn dei sönndaogs aopen, un köffde ehr Seutigkeiten. Un dann gäwen sei immer ‘ne grote Stange an un praohlden immer, wat sei doch för‘n Opa harn.  
Irgendwann wüdd mi dat touväl. „Wi bruukt dat gornich“, schnaude ick rut, „wi häbbt dat gornich nödig – us Opa legg  sülwes Eier..!“

Bi us tou Huus...

Palmsönndag bi Batkes…

13.04..2025/KW 16  – Palmsönndag –  dor geew dat bi us immer Arger!          

Dat füng all in Harwstdag an. Opa schneet sick in Holde Stöcke, schielde denn Bork aff un stellde se ünner‘t Schuur toun Updrögen. Schöne Stöcke – kunn‘n wi uck bruuken. Dei eierste Arger!

In Fräuhjohr wüdden dei Stöcke dann „trucken“ = mit‘n scharpet Messer so fiene Fäöden anschielt – ’ne gans besünnere Technik. Ick wull dei maol naoarbeiten – aal Fäöden sünd affräten. Dei nächsde Arger!

Up‘n Palmstock köm‘n Appel. Dat möss so´n schönen roen wän. Weil wi blots dei schrulligen Boskop harn, mössen se köff wern. Dei seegen so schön ut. Off dei uck wull so schmecken?  Dei nächsde Arger!

Äöwer den Appel köm ein Struuk Buxboom. Dei wüdd tousame mit‘n poor lüttke bunte Papierfäöhnken fastebunn‘n. Disse Fäöhnkes wüdden nao Palmsönndag woller glatt bügelt un trüggelegg för‘t nächsde Johr. Miene Süster har sei tou Wiehnachten in Sterne verkukelt. Dei nächsde Arger!

Palmsönndag güng dat dann nao dei Kinnermisse. Wer hätt denn schönsten Palmstock? Wenn inne Karken dei Palmstöcke sängt wüdden, hülln wi denn gans hoch. Jeder wull dei höchsde wän. Dat wör‘n Gerangel.

Näben mi stellde sick ein Jung‘ uppe Sitzbank. Dei dor achter seet, wüdd dunn dull un haude üm mit sien Palmstock up‘n Kopp. Appel samt Buxboom flögen rünner – mitten in‘n Gang. Ein Theaoter!

Mien öllste Brouer August, so hätt use Mamm‘ vertelld, har immer masse Hunger. Hei wör nie mit‘n heilen Appel woller bi Huus ankaom’n. Einmaol har hei‘n gans upäten un schnell´n Tübbeken (Kartuffel) updrückt. Us Lüttken har hei vertelld, dat dei ümmedöpt un nu ein Appel worn wör…

Wi hei dormit bi Huus „dör‘t Lock kaomen is“ (Uträde) weit ick nich. Wör mi uck egaol. Schnell vergäten – nächsde Wäken kummp dei Osterhaose..!

Bi us tou Huus...

Fastentied bi Batkes…

06.04..2025/KW 15  – Fastentied bi Batkes -dortou ein Rätsel  – vandaoge uck up Hochdütsch!

Dit Johr häbb ick maol woller ein Rätsel ute Fastentied. Dat kennt einige villich, aower ick finn et gout, weil et mi immer anstött, wi dat fräuher bi us tougüng. Un up besünnern Wunsch schriew ick dat vandaoge uck up Hochdütsch!

Twei- bit dreimaol inne Wäken köm bi us ein Häökerwaogen. Wi säen immer Eierwaogen dortou, weil man dei Woren uck mit Eier van Häuhner tuschken, also betaohlen kunn. Vandaoge wüdd man dor ein fohrboren„Tante Emma Laoden“  tou säggen.
Dor kunn man dann häökern, wat vandaoge shoppen heit. Et geew aals, wat man so för‘n Huushalt bruukde: Mähl un Zucker, Imi, Soda un  bruune Seipen, Knüppnaodeln un Packsband, Backpulver un Zimtstangen, Melkfett un Penaten-Creme, solten Hering, Kautabak, Pottschrapper un un…
Wi köffden immer bi „Pöhlkings Hann’n“. Dor häff mien Pappen uck väle Johr denn Waogen fäuhert. Nu möök dat Hitz Jupp. Hei seet um Enne in Waogen un schrew up, wat wi inpackden. Wör wat nich dor, off wull man wat Besünneres häbb’n – Jupp notierde dat un brochde dat garantiert nächsdet Maol mit. So löp dat fräuher, wat vandaoge Amazon heit.
För us Kinner wör dat  uck wat Besünneret, wie et jedsmaol ‚ne grote Hand vull Bomms/Bonchen geew. Inne Fastentied mössen wi aower dei Seutigkeiten sammeln. Dei köm‘n aal in eine grote Deusen. Ostern wüdden dei dann updeielt. Dei Hälfte köm an ein Kinnerheim, dei Rest wör för us.
Einmaol, as wi allein bi Huus wörn, sünd wi all vörher dor bi gaohn. Tou Straofe kömen dei Bomms dunn in Weckgläöser, dei us Mamm‘ inne Käöken uppe Fensterbank stellde. Dat mössen wi dann  j e d e n  Dag ankieken, blots ankieken.. Wat för‘ne Versuchung!
Ostern nao dei Karktied dröffen wi dor endlick ran. Dann wüdden dei Bomms Ratz-Fatz verputzt. Dortou häbb ick ein Rätsel:
Wi wörn dit Johr Ostern noch mit drei Kinner bi Huus. Us Alfred wör all nao dei Fräuhmisse wän un wör at eiersde dran. Hei nehm sick ein Drüttel. Ick wör at eiersde vanne Kinnermise trügge, wüss dorvon aower nix un nehm mi uck ein Drüttel.
As Lessde köm us Hannes. Hei drömelde up‘n Weg nao Huus immer noch so‘n bäten rümme, wüss aower uck nich, off wi dor all wat affnaohm harn, un nehm sick äbenfalls ein Drüttel…
Aower bleben dor 16 Stück. Un jetzt miene Fraoge: Woväl Bomms wörn anfangs dor?   
Die Lösung käönt gi mi gern schrieben. Sons vertell ick dat an Ostern.

För dei Hochdütschen (in etwas kürzere Zusammenfassung)
Fastenzeit – so war’s früher bei uns Zuhause…
Zwei- bis dreimal in der Woche kam zu uns ein Einkaufswagen. Heute würde man von einem fahrbaren „Tante Emma Laden“  sprechen. Wir nannten ihn Eierwagen, weil man die gekauften Waren auch mit Hühnereier tauschen, bzw. bezahlen konnte.
Es gab alles zu kaufen, was man im Haushalt benötigte, also shoppen im Kleinformat. Für uns Kinder war’s etwas Besonderes, da es jedesmal für uns eine große Handvoll Bonchen/Süssigkeiten gab. In der Fastenzeit mussten wir die aber sammeln. Sie kamen in eine grosse Dose. Ostern wurde aufgeteilt – die Hälfte kam an ein Kinderheim, der Rest war für uns.

Dazu ein Rätsel… Ostersonntag: Nach dem Kirchgang durften wir Kinder die Bonbon unter uns aufteilen. Wir waren noch zu dritt, drei Jungs, also jeder bekam ein Drittel.
Alfred war schon zur Frühmesse gewesen und nahm sich als Erster ein Drittel. Ich kam als Erster von der Kindermesse zurück, wusste aber davon nichts, und nahm mir auch ein Drittel. Als Letzter war unser Hannes dran, er trödelte immer ein wenig auf den Heimweg, wusste aber auch nicht, dass wir us schon bedient hatten, und nahm sich auch ein Drittel.

Übrig blieben 16 Stück. Und jetzt die Frage: Wieviel Bonchen waren anfangs da?

Die Lösung käönt ihr mir gerne schreiben – ansonsten gibt’s die in dem Osterbeitrag.

Bi us tou Huus...

Is Inbildung uck’ne  Bildung?

29.03.2025/KW 14  – Inbildung, off dröpp man siene Verwandten woller?

Et wedd so väl vertelld, wie dat in Himmel utsütt. Dat weit jo kiener, un jüss deswägen kann uck kiener dat Gägendeil behaupten. Hier is uck so‘ne lüttke G’schichte dortou…

Harms Oma wör storben un köm dor dann baoben bi Petrus an. Sei wör up Eern all jümmers ’n resolut Froumenschke wän, un stöw fors up’n Petrus tou: „Hört sei mi maol tou, goue Mann“, füng sei an, „ick bün eine Harms un bevör gi mi irgendwo henstoppt, kiekt eis tou, wo miene Verwandten sünd. Dor will ick unbedingt hen…“

Petrus wör eis gans bestött van so’n rischken Schnack. Naja, aower hei  wull ehr den Gefalln doun un blörde in ein van siene Bäuker herümme. „Harms, Harms“, brummde hei aale, „dor finn ick hier aower nix. „Kann jo gornich“, sä Harms Oma dorup, „dor sünd doch all gansen Deil van dode. Sünd dei hier dann gornich ankaomen? Dei kaönt sick doch ünnerwängs nich aal verbistert häbben…“

Petrus nehm dat nächsde Bouk, wo uck dei Pastöre un Graofen instünn’n.  Un woller brummde hei: „Harms, Harms, Harms. Nä – uck hier kann ick nix finnen.“ „Kiek wieter“, sä Oma Harms, „häss doch noch mehr Bäuker!“

„Jao, jao – wo schack denn anfangen?“, frög Petrus trügge. „Fang man gans vörne an“, sä Oma, „dor mäöt wie nu dör…“ Un Petrus kreeg dat eiersde Bouk her: „Hier fang wie nu an. Hier staiht Adam un Evao..“

„Hollt, hollt“, ünnerbrök  Oma Harms fors, „dor hei wie’t jo all. Evao, Evao – jao, jao – ick wait’t all, Evao, dat  wör all eine geborene Harms..!“ 

Un wat häff Petrus dacht – villich: Inbildung is doch wull nich dei richtige Bildung!

Wat Kinner so denkt… Opa vertelld siene Enkel: „Wenn us Hergott schreit, dann rängt dat un wenn dei Sünne schinnt, dann lacht hei…“ Un at dor Näbel upköm, mennde dei lüttke HeinI: „Kiek maol Opa, un jetzt rookt hei..!“

Social Media Auto Publish Powered By : XYZScripts.com